KALIBO, Aklan—Ro HIV hay sangka virus nga sangkiri eamang ro tyansa it pagtaeapnan.
Klaro ag limitado man ro pamaagi nga posibleng maipasa raya sa ibang tawo.
Suno kay Mr. Jaylou Dionesio it Provincial Health Office ukon PHO-Aklan nga kung sayod it sangka indibidwal kung siin makit-an ag kung siin pwedeng makasueod ro rayang virus , madaling makaisip it pamaagi agud malikawan ro posibilidad nga matapnan kara.
Ro HIV hay naga-agi sa dugo, semilya, vagina fluids ag gatas it sangka ina nga may likido sa kaeawasan it sangka tawong positibo sa HIV.
Pwedeng magsueod ro HIV sa kaeawasan pamaagi sa “nina” ukon mucous membrane.
Kung ro dugo it tawo, semilya ag vaginal fluids nga may HIV hay direktang dumokot ukon mag-eapit sa nina ukon mucous membrane, may posibilidad nga maging rason raya it pagtaeapnan.
Ro mucous membrane hay mga basang parte it kaeawasan , kapareho eamang it bibig, sa sueod it kinatawo it mga kaeaeakin-an, a-eagyan it ihi ag maabo pang iba.
Ro aktwal ukon hilimuon nga madaling direktang magkadukot ro dugo it tawo, semilya ag vaginal fluid sa mucous membrane hay ro pakikipaghieawas ukon sex.
Kung ginapasa-pasahan ro paggamit it syringe, madali man nga magtaeapnan it virus bangud sa posibilidad nga makasueod sa blood vessel ro dugong may HIV.
Posibleng makaangkon it pakahawaan bangud may posibilidad nga magdukot sa eapsag ro dugo it nanay nga positibo sa HIV.
Pwede man nga matapnan ro eapsag kung ginpa-inom raya it gatas it ina nga positibo sa HIV.
Nasayuran nga mag-euwas sa pakikipaghieawas ukon sex, pwede man nga matapnan it HIV pamaagi sa paggamit it dagom ag pagpasuso.
Apang suno pa sa Department of Health, may 5 pamaagi agud malikawan sa AIDS: una kara hay ro Abstinence ukon likawan anay ro sex hasta nga makapag-asawa. Maging faithful sa asawa ukon partner buot hambaeon hay sangka partner eamang; maging careful sa sex; maggamit it condom kung kinahangean; likawan ro mga bueong nga gina-inject sa kaeawasan ag ro pang ulihi, hay dapat nga sayuron it tanan kung paalin nga mapabiling euwas sa HIV/AIDS.
