Kalibo Aklan ——-Unang una, ro kataas it sangka tawo hay naapektuhan it genes sa sangka pamilya.
May pamilya nga mga mataas ag may una man nga mga putot.
Kun ro mga ginikanan hay parehong mataas, bukon it maeayo nga indi mamana ro nasambit nga kina-iya ag magbahoe nga mataas man.
Apang kon manaba ro mga ginikanan hay may posibilidad nga ikaw man hay maging manaba.
Kon amat, maskin nga manaba ro mga ginikanan, may sangka unga nga iba ukon nabugayan it kataason .
Posible raya nga matabu eabi eon kon sambilog sa mga ninuno it mga ginikanan hay mataas man.
Mag-eowas nga ro kataason hay ginamana , may iba pang bagay nga makaapekto sa kataason it tawo .
Kaibahan ro nutrisyon nga nabobo-oe sa tiempo it pagsoltero ukon pagdaeaga kun sa siin, pinakaaktibo ro pagtaas it tawo.
Sa makaron nga tiempo, dapat mataas ag padayun ro nutrisyong nabobo-oe it eawas halin sa mga pagkaon ukon bitamina ag food supplement bangud nga mataas ro pagkinahangean it nagataas nga eawas sa mga raya.
Makaaapekto man ro mga baeatian nga pwedeng maexperiensiyahan sa tiempo it pagdaeaga ag pagsoltero.
Pwedeng agawon it baeatian ro nutrisyon nga dapat hay para sa nagataas nga eawas.
Ro pag-umpisa it pagtaas hay iba para sa mga babaye ag eaeaki.
Para sa mga babaye, ro pagtaas hay naga umpisa sa edad nga 9 hasta 10, samtang sa mga eaeaki man hay sa edad nga 11.
Pinakaaktibo man ro pagtaas sa edad nga 11 ukon 12 sa kababayin-an samtang sa edad nga 13 man sa kaeaeakin-an.
Samtang, nagapundo ro pagtaas pagkatapos it puberty stage.
Raya hay nagakatabu sa edad nga 15 hasta 17 para sa mga babaye, ag 16-17 man sa mga eaeaki.
Tandaan nga ro puberty period sa kada tawo hay iba-iba, depende kun ano kataas ro mga lebel it hormones sa eawas.
Pwedeng mag umpisa raya it temprano ag matapos man it mas temprano ukon kabaligtaran.
Ro yabe agud nga mas pang magtaas hay ro ipabilin nga healthy ro eawas nga may bastanteng pahuway .
Dapat nga kumpleto ag bastante ro nutrisyon nga nabobo-oe halin sa mga pagkaon sa kada adlaw ag eubus nga kinahangean sa tiempo it puberty.
Dapat kumpleto man ro tueog nga indi maganaba sa 8-oras.
Ro mga supplement ag bueong nga ginahambae nga nagapataas hay owa it garantiya nga nagapataas gid man .