KALIBO, Aklan—Sambilog sa mga problema it Pinoy hay ro pagkasamad it ngipon ukon ginatawag nga tooth decay ukon dental caries.
Maabo man sa mga inunga hay nagakasamad eun ro ngipon sa batang edad.
Suno kay Dr. Charina Salve A. Garcia Presidente it Philippine Dental Association ukon PDA- Aklan Chapter nga naga-umpisa ro tooth decay kung ro sangka indibidwal hay owa haeos nagatoothbrush ukon may naywanan pa nga pagkaon sa katung-anan it mga ngipon.
Bangud kara, may mga bacteria sa bibig nga nakaibahan sa mga pagkaon nga nagiging dental plaque ukon tartar.
Kung magbuhay hay may ginapaguwa eun nga asido ro mga bacteria ag dikara eun nagakasamad ro mga ngipon.
Kung raya hay indi maagapan, magapadayun ro pagkasamad it ngipon.
Kung maisot pa eamang ro buho sa ngipon hay puwede pa rayang pastahan.
Apang kung magbahoe eun ro buho kara hay nagakinahangean eun nga bunuton.
Samtang nagakasamad ro ngipon hay posible man nga mag-abot pa raya sa nerve ukon ugat rason agud nga makabatyag it pagpanaeakit.
Kung magadaeum pa ro buho hay makaangkon eun it inpeksiyon ag pwede man nga magkalhit ro bacteria sa dugo ag makaangkon it komplikasyon.
Bangud kara, mas manami sigon nga kada an-om nga buean hay makapalimyo ukon makapa-check up sa dentist maskin nga may nabatyagan man nga sakit sa ngipon ukon owa.