Ro pagkasamad it ngipon hay ginatawag nga tooth decay ukon dental caries.
Raya hay sangka problema nga eapnaag sa Pilipinas.
Maabu nga mga pamatan-on ro may samad nga ngipon sa batang edad.
Naga-umpisa ro tooth decay kon owa naga-toothbrush ag may naaywan nga pagkaon sa tunga it mga ngipon.
Bangud kara, may mga bacteria sa bibig nga nagasunod sa pagkaon ag magiging dental plaque ukon tartar.
Sa kabuhayon, may asido nga ginapaguwa ro mga bacteria ag raya ro magasamad sa ngipon.
Kon indi maagapan , magadere-deretso eon ro pagkasamad ukon pagbuho it ngipon.
Kun maisot pa eamang ro buho sa ngipin hay puwede pa raya nga pastahan.
Apang kon mabahoe eon ro buho hay basi nga kinahangean eon raya nga bugnuton.
Makaeoeo-oy man ro mga unga nga maabu nga bingaw nga ngipon.
Samtang nagakasamad ro ngipon, kaeabanan nga gina-abot kara ro nerve (ugat) rason nga nagasakit.
Kon magdaeum ro impeksyon hay puwedeng magkalhit ro bacteria sa dugo ag makaangkon it komplikasyon.
Ro solusyon eamang sa samad nga ngipon hay ro pagpatan-aw sa sangka dentista.
