Nagguwa sa 2023 Annual Audit Report it Commission on Audit (COA) para sa Department of Public Works and Highways (DPWH) ro P783,529,617.36 nga advance payments sa mga kontratista nga uwa pa nabawi hasta makaron nga ulihing bahin it dag-on.
Ro mga pondo hay para sa 353 proyekto it imprastraktura nga natapos, terminated, o nagahueat it terminasyon it kontrata.
Ginpaandaman it COA nga raya hay naga-eabag sa Revised Implementing Rules and Regulations (IRR) it RA No. 9184 ag nagadaea it peligro nga mabahoe ro maduea nga pondo it gobyerno.
Kaibahan sa mga nagapangunang nadiskubrehan it COA ro mga masunod; P388 milyon para sa 253 natapos nga proyekto; P351.7 milyon para sa 94 nga terminadong proyekto; P43.7 milyon para sa an-om nga proyektong nagahueat it terminasyon.
Ro mga uwa nabawi nga advance payments hay nagasaeaming sa kapas-eawan nga buhinan ro mga bayad nga nagamando it 15% nga reduction halin sa periodic progress payments it mga kontratista hasta sa eubus nga mabayaran ro advances.
Kaibahan man sa mga isyung nakasueod sa findings ro kapas-eawan nga i-forfeit ro advance payment bonds sa oras it terminasyon it kontrata.
Pati man ro kakueangan sa monitoring ag tama nga pagbuhin halin sa mga billing it kontratista.
Bukon man it kumpleto ro accounting records ag mga pagkadelay sa pagproseso it mga claim it kontratista.
Maging ro mga uwa nababawi nga advances hay nagadaea it mabahoe nga haega sa pondo it publiko it indi magamit it gobyerno para sa iba pang importanteng proyekto.
Rason nga ginsuhestiyon it COA nga hinyuon ro insigidang pagpabayad halin sa mga kontratista ukon i-forfeit ro andang mga nai-post nga bonds.
Nagakadapat man nga umpisahan ro legal nga aksyon kontra sa mga nagapamalibad nga ibalik ro advances.
Strikto sigon nga ipatuman ro pagsunod sa IRR it RA No. 9184 ag mga sueondan it DPWH sa pagbawi it advance payments.
Kamana man pasanyugon ro monitoring mechanisms agud masiguro ro natyempong pagbuhin it advances halin sa progress billings.
Dapat sigon ipatuman ro mga probisyon it kontrata nga nagapasugot sa pagbuhin it advances halin sa mga claim sa iba pang presenteng proyekto nga may parehong kontratista.
Kinahang-ean nga ipasaka ro mga administrative sanctions kontra sa mga tawuhan nga napas-eawan sa pagsunod sa mga proseso it pagbawi.
Samtang, ginreport man it pamunuan it DPWH ro padayon nga pagtinguha nga sabton ro isyu, kaibahan ro pag-isyu it mga demand letters sa mga kontratista, pakikipagbueoligan sa mga regional offices agud ipatuman ro koleksyon, ag paghimo it mga legal nga remedyo.
Sa pihak it nasambit nga mga tikang, gin-insister it COA ro kinahangeanon it mas strikto nga pagsunod ag dugang nga remedial nga aksyon agud malikawan ro dugang nga paglobo it uwa nababawi nga advances.
(Data source from COA 2023 Annual Audit Report for DPWH)
