Sentro makaron it mga diskusyon online ro obligasyon it International Criminal Police Organization (INTERPOL) pag-abot sa mga kasong may internasyunal nga sakop.
Apang paalin raya nga naga-gana ag ano ro koneksyon it INTERPOL sa International Criminal Court ukon ICC?
ANO RO INTERPOL?
Ro INTERPOL hay sangka pangkalibutanon nga organisasyon nga naga-engganyo it kooperasyon sa tunga it mga pulis halin sa 195 nga kaiping nga mga nasyon.
Raya hay may importanteng papel sa pagpatuman it laye sa Pilipinas, eabi eon sa mga kasong may internasyonal nga sakop.
Ro INTERPOL hay nagasueod agud nga ipatuman ro mga arrest warrant halin sa mga internasyunal nga korte, eabi eon sa mga tawong may mabug-at nga kasong ginapangatubang.
Sambilog sa mga nagapangunang ginagamit nga mekanismo it INTERPOL hay ro color-coded notices, kun sa siin ro kada sambilog hay may importanteng impormasyon angot sa mga gina-usoy nga mga indibidwal, paeag sa seguridad, ag iba pang isyu sa pagpatuman it laye.
Suno sa INTERPOL, ro mga notice hay ginagamit bilang alerto sa mga nasyon nga miyembro agud nga mapadasig ro pagtugis, pag-aresto, ukon pagtau it impormasyon angot sa sangka kaso.
Red Notice – Ginagamit para abisuhan ro mga awtoridad sa nagkaeain-eain nga nasyon nga usuyon ag temporaryong arestuhon ro sangka tawong may kaso ag posibleng ipa-extradite.
Yellow Notice – Nagabulig sa pag-usoy it mga naduea nga tawo, eabi eon ro mga menor de edad, ukon sa pagkilaea sa mga tawong indi masarangan nga ipresenta ro andang kaugalingon.
Blue Notice – Naga-usoy it dugang nga impormasyon angot sa sangka tawo nga may kasayuran sa sangka kaso, kapareho it andang lokasyon ukon pagkatawo.
Black Notice – Para sa mga owa pa nakilaeang bangkay, agud nga matumod kun sin-o sanda.
Green Notice – Nagtau it paandam angot sa sangka tawo nga may criminal history ag posibleng maging paeag sa seguridad it publiko.
Orange Notice – Nagapaabot it impormasyon angot sa sangka tawo, bagay, ukon hitabu nga posibleng maging paeag sa kaeowasan it publiko.
Purple Notice – Nagapakita it impormasyon angot sa mga pamaagi ukon gamit nga ginagamit sa kriminal nga aktibidad.
Interpol-UN Security Council Special Notice – Para sa mga indibidwal ukon grupo nga sakop it mga penalidad it United Nations.
PAALIN NGA NAKAANGKON IT KAANGTANAN RO INTERPOL AG ICC?
Suno sa INTERPOL, ro ICC hay sangka pangkalibutanon nga korte nga gintukod ko 2002 sa idaeum it Rome Statute.
Tuyo kara nga bistahon ro mga indibidwal nga may kaangtanan sa genocide, crimes against humanity, war crimes, ag aggression.
Sa pihak kara, nakabaehag sa Rome Statute nga may hurisdiksyon eamang raya sa mga nasyon nga nagpirma sa kasugtanan.
Maskin nga magkaibang organisasyon, nakaangkon it kaangtanan ro ICC ag INTERPOL pag-abot sa pagtugis it mga akusado.
Bangud nga owa it kaugalingon nga police force ro ICC, nagasalig raya sa mga law enforcement agency kapareho it INTERPOL agud nga ipatuman ro andang arrest warrants.
Pwedeng magpaguwa ro ICC it Red Notice sa bulig it INTERPOL agud nga ipahisayod sa mga nasyon nga miyembro ro angot sa sangka tawong gina-usoy.
Suno sa Human Rights Watch, nakadepende gihapon sa desisyon it kada nasyon kon paga-arestuhon ro sangka indibidwal, eabi eon kon bukon it miyembro it ICC ukon owa ginakilaea ro hurisdiksyon kara.
Sa kaso man it withdrawal halin sa ICC, nakabaehag sa mga report nga nagapabilin nga may saeabton ro sangka nag-withdraw nga nasyon para sa mga krimen nga ginhimo samtang miyembro pa sanda.
Sa padayun nga pagtalakay sa papel it INTERPOL sa isyu it pagpatuman it laye sa Pilipinas ag sa bilog nga kalibutan, importanteng maeubtan ro sakop ag limitasyon it andang gahum sa pangkalibutanon nga lebel.
