KALIBO, Aklan—Maabu ro epekto sa ekonomiya it kakueangan it asukar sa bilog nga nasyon.
Raya ro ginpahayag it ekonomista ag educator nga si Ramon Quimpo, Jr.
Suno kana nga ro nasambit nga problema hay ginkumpirma eon it magkaribal nga soda makers pinaagi sa ginpaguwa nga tumaeagsahon nga pahayag nga may shortage gid man it premium refined sugar.
Bangud sa law of supply and demand rason nga nataeupangdan suno kana ro pagsirit it presyo it asukar sa mga baealigyaan.
Gindugang pa ni Quimpo nga nakaka-apekto man raya sa operasyon it mga business firms partikular sa food and beverages ro kakueangan it raw materials partikular ro asukar.
Mag-eowas kara, magaduso man raya sa mga negosyante nga magbawas it mga tawuhan.
Sa pihak nga parte, ro epekto suno kana it importasyon it gobyerno hay ro outflow of funds ukon pagbawas it pondo nga naga-sirkular sa Pilipinas.
Gindugang pa kara nga kon mas maabu ro importasyon kaysa sa exportation hay nagaresulta raya sa negative trade deficit.
May mabahoe man raya nga epekto sa supply it dolyar ukon dollar reserves.
Engkaso suno kana nga minatuod nga may kakueangan it asukar, importante gid man nga mag import eabi eon sa buean it Setyembre, Oktubre ag Nobyembre agud nga mapun-an ro mataas nga demand sa asukar ag indi magtaas ro presyo it nasambit nga produkto.
Sa pihak kara, kinahangean sigon nga makaangkon it guidelines agud nga masiguro ro nagakaigo nga volume ukon pilang metriko tonelada eamang ro iga-import nga asukar.
Nagapati si Quimpo nga bangud sa hoarding rason nga nakaangkon it artificial shortage it asukar.
Kon may importasyon suno kana hay kaeabanan nga nagatuhaw ro smuggling ag corruption.
