Nagpaandam ro Department of Agriculture sa mga mangunguma sa bilog nga Western Visayas nga nagapahaum eon nga magtanum it paeay angot sa posibleng pagpanaeasa it peste ag iba pang sakit sa tanum nga pwedeng makatuga it pagkalugi.
Suno kay Ryan Rasgo, rice program coordinator it DA Region 6 nga ro pagpanaeasa it peste ag sakit hay kaeabanan eon nga nagatuhaw makaron nga tig-ueuean.
Nagapanguna kara ro rice black bug nga naispatan eon sa pilang barangay ko nagtaliwan nga buean sa pagtuhaw it full moon.
Kamana man ro brown planthopper nga mabudlay nga makita eagi bangud nga nagapanago raya sa puno it paeay.
Gina-abisuhan ro mga mangunguma nga hugut nga i-monitor ro andang mga tanum agud nga insigidang makita ro presensiya it mga peste.
Samtang, ginaeauman nga magataas man ro kaso it sakit sa tanum nga bacterial blight nga tuga it fungus kada tiempo it tag-uean.
Ginabantayan man makaron ro pag-abu it mga eanggam eabi pa ag maeawig nga tiempo nga owa masyadong nakatanum tuga it El Niño phenomenon.
Ginalaygayan ro mga mangunguma nga gapason ro mga mataas nga halimunon agud nga indi pag-istaran it mga eanggam.
Sa pihak nga parte, ginarekomenda makaron it DA Region 6 ro dueueungan nga pagtanum it paeay agud nga malimitahan ro pagpanaeasa it peste sa pananum.
Apela pa kara nga insigidang i-report ro anuman nga mataeupangdan nga pest infestations sa local farmer technicians ukon local government unit technicians.
Nasayuran nga ro DA-6 hay nagatau it pest control measures sa mga mangunguma kon indi eon makontrol ro pagpanaeasa it mga peste.
Ro Regional Crop Protection Center ro kaeabanan nga nagapanupod it mga supplies sa mga mangunguma partikular ro mga pestisidyo ag technical assistance.
